Το ΨΝΑ είναι πολύ σημαντικό νοσοκομείο
Παρατίθεται μικρό απόσπασμα από παλαιότερη ανακοίνωση εργαζομένων στο νοσοκομείο ενδεικτικό του όγκου των ψυχιατρικών περιστατικών που καλύπτει το ΨΝΑ :
«Το Ψυχιατρείο που έχει 80 χρόνια ιστορίας και λειτουργίας έχει αυτή τη στιγμή 1200 λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, από τους οποίους οι 800 περίπου διαβιούν σε στεγαστικές δομές ( Οικοτροφεία, Ξενώνες και προστατευόμενα διαμερίσματα ) σε όλη την Αττική, οι υπόλοιποι είναι σε ψυχιατρικές κλινικές,, χρόνιοι και περιστατικά με το άρθρο 69. Η πληρότητα του Νοσοκομείου μας είναι στο 130 % και εισάγονται κάθε χρόνο 2.500 περιστατικά. Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής σήμερα έχει 2 Κέντρα ψυχικής υγείας Αγ. Ανάργυρων και Περιστεριού, όπου εξυπηρετούνται 26.000 περιστατικά τον χρόνο. Στα εξωτερικά ιατρεία παρακολουθούνται 12.000 άνθρωποι το έτος».
Στις 10 Οκτωβρίου κάθε έτους γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Αν και πρόκειται για ένα ευχάριστο γεγονός, στην πολύπαθη χώρα μας δεν έχουμε και πολλούς λόγους να νιώθουμε χαρούμενοι υπό τις παρούσες συνθήκες. Καθώς η αποδόμηση της δημόσιας υγείας συνεχίζεται, ο τομέας της ψυχικής υγείας δε θα μπορούσε να παραμείνει αλώβητος. Μέσα στα πολλά και διάφορα που συμβαίνουν προς την διαλυτική αυτή πορεία, φαίνεται να δρομολογείται η παύση ενός πολύ νευραλγικού ψυχιατρικού νοσοκομείου, του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ).
Αποασυλοποίηση
Η λέξη «αποασυλοποίηση» είναι αυτή που χρησιμοποιείται κατά κόρον από όλους τους… ενδιαφερόμενους και κοπτόμενους για το καλό των ψυχικά ασθενών και παπαγαλίζεται ασταμάτητα για να δικαιολογεί μια κατεύθυνση που όχι μόνο μεταρρυθμιστική δεν είναι, αλλά είναι άξιον απορίας και δέους που θα οδηγήσει τους παραπάνω ασθενείς…
Ένα ερώτημα που ίσως θα έχρηζε κάποιας σκέψης είναι αν η ασυλοποίηση έχει να κάνει με τα κτίρια και τα οικόπεδα ή είναι ένα φαινόμενο απόρροια ανθρώπινων πρακτικών και πολιτικών. Δηλαδή πώς δημιουργήθηκε το φαινόμενο της ασυλοποίησης των βαρέως πασχόντων εδώ και δεκαετίες στα διάφορα ψυχιατρικά ιδρύματα? Μήπως γιατί υπήρξε σε τεράστιο βαθμό και φυσικά συνεχίζει να υπάρχει το «στίγμα»?
Οι ενδιαφερόμενοι να μεταρρυθμίσουν και να αποασυλοποιήσουν έχουν ξεχάσει να κάνουν κάποια πράγματα. Πρώτο και βασικότερο και αυτονόητο είναι από πού θα εξυπηρετούνται όλοι αυτοί οι ασθενείς. Με τι θα αντικατασταθεί λοιπόν το ψυχιατρείο;
Θα πρέπει να γίνει σαφές σε αυτούς που ή δε γνωρίζουν ή επιλέγουν να μην το βλέπουν ότι οι υπάρχουσες ψυχιατρικές κλινικές των δημοσίων γενικών νοσοκομείων είναι ήδη υπερπληρωμένες, σε κάποιες περιπτώσεις σε απίστευτο βαθμό όπως στον Ευαγγελισμό. Βλέπε εδώ για την τελευταία ανακοίνωση απελπισίας των εργαζομένων στην κλινική αυτή. Μιλάμε για απαράδεκτες συνθήκες νοσηλείας για ανθρώπους ήδη σοβαρά ταλαιπωρημένους από το πρόβλημά τους. Και μιλάμε για το τώρα! Τι γίνεται λοιπόν γι’ αυτό από τους ενδιαφερόμενους;
Ψυχιατρικές υπηρεσίες στην Ελλάδα
Σύμφωνα με αυτό εδώ το πολύ ενδιαφέρον άρθρο : «Οι υπάρχουσες υπηρεσίες καλύπτουν μόλις το 25 – 30% των αναγκών της χώρας ενώ από πλευράς παιδοψυχιατρικής περίθαλψης καλύπτεται μόνο το 10%». Και μιλάμε για το τώρα! Όχι αν κλείσουν και τα 3 μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας. Αντί να δημιουργούνται περισσότερες εξωνοσοκομειακές κοινοτικές δομές, ώστε να μπορεί να μιλάει κάποιος που ξέρει στοιχειωδώς τι του γίνεται για αποασυλοποίηση, ακόμη και οι ανεπαρκείς υπάρχουσες δομές πλέον δεν υποστηρίζονται οικονομικά, όπως για παράδειγμα φαίνεται εδώ, με αποτέλεσμα τον κίνδυνο κλεισίματός τους.
ΨΝΑ & Ψύχωση
Επίσης κάτι που κάποιοι επιλέγουν να μην απασχολήσει τον εγκέφαλό τους είναι η βαρύτητα των περιστατικών που καλύπτει το ΨΝΑ. Μιλάμε για πληθώρα βαριών ψυχώσεων που εισάγονται με τη διαδικασία της αναγκαστικής νοσηλείας, μια διαδικασία που αρκετά συχνά δε γίνεται και με τις πιο ήρεμες συνθήκες. Η πραγματικότητα είναι αυτή και αν κάποιοι επιλέγουν να την αρνούνται και να αυταπατώνται ότι τέτοια περιστατικά μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτονόητα στις ήδη γεμάτες κλινικές των γενικών νοσοκομείων, πλανώνται πλάνην οικτρά.
Στο ιδιαίτερα περιεκτικό και κατατοπιστικό άρθρο ενός από τους διευθυντές ψυχιάτρους του ΨΝΑ που μπορείτε να βρείτε εδώ, προκύπτει αβίαστα το γιατί εδώ και πολλά χρόνια το νοσοκομείο δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται πλέον ως «άσυλο». Απεναντίας, η πλειοψηφία των εγκαταστάσεων είναι σύγχρονες, ενώ το φυσικό περιβάλλον στο οποίο εδράζονται τις καθιστά ιδανικές για τη νοσηλεία ψυχικά ασθενών συνανθρώπων μας.
ΨΝΑ δυνατότητες
Μάλιστα, κάποιος που θα επέμενε να σκέφτεται διαφορετικά, δηλαδή μακριά από τα στεγανά της περιρρέουσας νοοτροπίας «δεν υπάρχει χρηματοδότηση», θα μπορούσε να ονειρευτεί το ΨΝΑ όχι μόνο ως ένα κατάλληλο και επαρκώς στελεχωμένο θεραπευτικό ψυχιατρικό νοσοκομείο στην Αθήνα, αλλά και ως ένα υποψήφιο μελλοντικό κέντρο άνθισης της έρευνας των Νευροεπιστημών στην Ελλάδα!
Η έκταση του ΨΝΑ είναι τόσο μεγάλη που επιτρέπει χωροταξικά ένα τέτοιο σχεδιασμό και θα μπορούσε άνετα να φιλοξενήσει ένα μαγνητικό τομογράφο, ειδικά εργαστήρια π.χ. γενετικών ή φαρμακογονιδιωματικών μελετών και γενικά οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο μέσο έρευνας που στο εξωτερικό θεωρείται αυτονόητο. Προφανώς αντιλαμβάνομαι ότι επί του παρόντος κάτι τέτοιο έχει τις ίδιες πιθανότητες να συμβεί με τις πιθανότητες που έχει ο ήλιος να βγει από τη δύση, όμως θεωρώ ότι οι νοοτροπίες του φόβου και του «πάλι καλά που μας πληρώνουν» που μας «μαθαίνουν» τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει να αρχίσουν να αμφισβητούνται.
Οι άνθρωποι που καταλαμβάνουν τις καρέκλες είναι προφανές ότι είτε δε γνωρίζουν είτε δεν τους ενδιαφέρει για όλα αυτά. Οι υπόλοιποι άνθρωποι που δεν καταλαμβάνουν καρέκλες είναι αυτοί που εντέλει θα πρέπει να κάνουν τη διαφορά.
Στρουθοκαμηλισμός, άρνηση, αδράνεια, βόλεμα, ατομικό μικροσυμφέρον πλέον δεν αρκούν. Απαιτούνται πράξεις.
Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής