Εμβολιασμός ευπαθών ομάδων
Όπως είναι ευρύτερα γνωστό οι ευπαθείς ομάδες αποτελούν μαζί με τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από SARS-CoV-2 και παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά θνητότητας και θνησιμότητας από κορωνοϊό. Επομένως ο εμβολιασμός για covid-19 των ομάδων αυτών καθίσταται κρίσιμος για τον έλεγχο της πανδημίας και την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Γιατί τα άτομα με ψυχική διαταραχή αποτελούν ευπαθή ομάδα
Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στον εμβολιασμό COVID-19 γιατί αποτελούν σύμφωνα με μελέτες ευπαθή ομάδα με ποσοστά θνησιμότητας 2-3 φορές περισσότερο από τον υγιή πληθυσμό. Μελέτες δείχνουν ότι σωματικές ασθένειες, καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία και αναπνευστικές παθήσεις συμβαίνουν σε μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα με ψυχικές διαταραχές. Επιπρόσθετος επιβαρυντικός παράγοντας αποτελεί ο υψηλότερος επιπολασμός καπνίσματος στην ομάδα αυτή σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Η επιβαρυμένη ψυχική υγεία και το χρόνιο στρες που περιλαμβάνει συνδέεται με τροποποιημένη ανοσολογική λειτουργία.
Τα προβλήματα ύπνου, τα οποία είναι κοινά σε πολλές ψυχικές διαταραχές, συνδέονται επίσης συχνά με ένα μη ρυθμισμένο ανοσοποιητικό σύστημα και αυξημένο κίνδυνο οξείας λοίμωξης.
Ο κοινωνικός αποκλεισμός και η μοναξιά σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή και μη ρυθμισμένη αντι-ιική ανοσία.
Η σοβαρή ψυχική ασθένεια σχετίζεται με διάφορους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες κινδύνου για λοίμωξη από SARS-CoV-2.
Πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ παρέχει επιπρόσθετα ευρήματα. Συνολικά, το ποσοστό νοσηλείας για ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση ψυχικής διαταραχής και λοίμωξη covid-19 (27,4%) ήταν υψηλότερο από ότι για ασθενείς με λοίμωξη covid-19 αλλά χωρίς ψυχική διαταραχή (18,6%) και για ασθενείς με ψυχική διαταραχή αλλά χωρίς λοίμωξη covid-19 (13,8%). Το ποσοστό θνησιμότητας για ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση ψυχικής διαταραχής και λοίμωξη covid-19 (8,5%) ήταν υψηλότερο από ότι για ασθενείς με λοίμωξη covid-19 αλλά χωρίς ψυχική διαταραχή (4,7%) και για ασθενείς με ψυχική διαταραχή, αλλά χωρίς λοίμωξη covid-19 (1,4%).
Περισσότερες έρευνες χρειάζονται προς την κατεύθυνση στο κατά πόσο επηρεάζει η ψυχική νόσος την ανοσολογική απάντηση στον εμβολιασμό, αν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ψυχιατρικών φαρμάκων και εμβολίου, για πιθανές ψυχιατρικές/ψυχολογικές αντιδράσεις στον εμβολιασμό και τις στάσεις των ατόμων με ψυχική νόσο για την ανάγκη εμβολιασμού τους.
Η διάγνωση και διαχείριση σωματικών ασθενειών σε άτομα με σοβαρή ψυχική ασθένεια είναι συχνά μη βέλτιστη λόγω στιγματισμού, διακρίσεων, εσφαλμένων πεποιθήσεων και αρνητικών στάσεων που σχετίζονται με σοβαρές ψυχικές διαταραχές.
Σημαντικός είναι ο ρόλος των ψυχιάτρων, αλλά και γενικά των επαγγελματιών υγείας στη σχετική ευαισθητοποίηση. Πιθανή άρνηση ή ανησυχίες για τον εμβολιασμό χρειάζεται να αντιμετωπίζονται με αποδοχή, σοβαρότητα και διάθεση επεξήγησης ώστε να καλλιεργηθεί η εμπιστοσύνη των ασθενών. Οι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού και να προσκαλούνται στο πρόγραμμα εμβολιασμού. Η προτεραιοποίηση των ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές στην ομάδα υψηλού κινδύνου αποτελεί θετική εξέλιξη.
Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής
Πηγές
COVID-19 vaccination for people with severe mental illness: why, what, and how?
People with mental illness should be included in COVID-19 vaccination
Increased risk of COVID‐19 infection and mortality in people with mental disorders