Τι είναι η εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια
Η εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια είναι ανεπίσημη έως τώρα εξαρτητική διαταραχή η οποία περιλαμβάνεται στο 3ο μέρος του DSM V (διαγνωστικό εγχειρίδιο ψυχιατρικής 2013). Το τμήμα αυτό ασχολείται με καινούριες ή/και υπό επιστημονική διερεύνηση διαταραχές. Η εξάρτηση από τα online games εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία με τις έρευνες και τις αναφορές περιστατικών να πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια, κατά το οποία η χρήση του διαδικτύου γνωρίζει γεωμετρική αύξηση παγκοσμίως.
Συμπτώματα εξάρτησης από διαδικτυακά παιχνίδια
Έτσι λοιπόν οι ερευνητές του DSM V προτείνουν μια σειρά συμπτωμάτων, από τα οποία αν υπάρχουν τουλάχιστον 5 για ένα διάστημα τουλάχιστον 1 έτους, θα μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι το άτομο βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση εξάρτησης :
1. Υπεραπασχόληση με διαδικτυακά παιχνίδια. Όταν δεν παίζει,το άτομο σκέφτεται προηγούμενα παιχνίδια και ανυπομονεί να ξαναπαίξει.
2. Συμπτώματα στέρησης όπως ευερεθιστότητα,ανησυχία ή στενοχώρια όταν δεν μπορεί να παίξει.
3. Ανοχή : Ανάγκη για όλο και περισσότερο χρόνο παιχνιδιού.
4. Καταφυγή στο παιχνίδι ώστε να ανακουφίσει αρνητική διάθεση ή ανησυχία.
5. Αποτυχημένες προσπάθειες ελέγχου της συμμετοχής σε παιχνίδι.
6. Απώλεια ενδιαφέροντος για άλλα χόμπυ-δραστηριότητες.
7. Συνέχιση του παιχνιδιού παρά την επίγνωση των ψυχοκοινωνικών συνεπειών.
8. Εξαπάτηση οικογένειας, συγγενών, θεραπόντων περί του χρόνου που αφιερώνει στο παιχνίδι.
9. Απώλεια ή κίνδυνος απώλειας προσωπικών σχέσεων, εργασίας ή επιλογών καριέρας λόγω της υπεραπασχόλησης με το παιχνίδι.
Πρέπει να αναφερθεί καταρχήν ότι εώς τώρα η μοναδική επίσημη εξάρτηση που δεν είχε να κάνει με βιοχημικές ουσίες ήταν ο παθολογικός τζόγος. Η εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια αποτελεί άλλη μια παρόμοια κατηγορία, είναι δηλαδή μια εξάρτηση συμπεριφοράς. Επιπλέον αν και η συγκεκριμένη διάγνωση μπορεί να αφορά και μη διαδικτυακά παιχνίδια, δεν αφορά υπερβολική χρήση άλλων επιλογών του διαδικτύου όπως τα social media ή online στοίχημα ή χρήση του για επαγγελματικούς λόγους.
Η βαρύτητα της εξάρτησης μπορεί να ποικίλλει τόσο σε διάρκεια όσο και σε ένταση των συμπτωμάτων.
Ο τυπικός εθισμός συνήθως περιλαμβάνει τουλάχιστον 8-10 ώρες καθημερινού gaming. Η λειτουργικότητα παραβλάπτεται σημαντικά είτε στο σχολείο, είτε στην εργασία, είτε στις οικογενειακές & κοινωνικές σχέσεις, καθώς το άτομο χάνει το ενδιαφέρον του για τους τομείς αυτούς. Η εικονική πραγματικότητα την οποία το άτομο βιώνει μέσω της οθόνης του υπολογιστή μπορεί να γίνει υποκατάστατο της ανύπαρκτης κοινωνικής ζωής. Η αίσθηση του χρόνου επηρεάζεται. Συχνά παραμελεί την προσωπική του υγιεινή και παραλείπει γεύματα, με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους. Σε άλλες περιπτώσεις η υπερβολικά καθιστική ζωή που συνεπάγεται το διαδικτυακό παιχνίδι ευθύνεται για παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο. Ακόμη πιθανές επιβλαβείς συνέπειες μπορεί να αφορούν τον ύπνο και την όραση.
Η εξάρτηση από το διαδίκτυο συσχετίζεται με ποικίλες ψυχολογικές παραμέτρους όπως αυτό αναμένεται. Το διαδίκτυο δύναται να καλύψει συγκεκριμένες ψυχολογικές ανάγκες του ατόμου ασχέτως ηλικίας. Στο διαδίκτυο κάποιος μπορεί να έχει πολλούς ρόλους και να προβάλλει ένα ιδανικό εαυτό. Οι περιορισμοί και οι συνέπειες της πραγματικής ζωής δεν υφίστανται στο ίντερνετ.
Συχνότητα
Γενικά η προβληματική χρήση συνολικά του διαδικτύου είναι ένα πρόβλημα με διαρκώς αυξανόμενες τάσεις παγκοσμίως και υπό επιστημονική μελέτη (εθισμός στο διαδίκτυο).
Εώς τώρα έχει βρεθεί μεγαλύτερη επίπτωση της διαταραχής σε ασιατικές χώρες όπως η Κίνα, η Κορέα, η Ιαπωνία και σε ηλικίες 12-20 ετών περίπου, ενώ υπάρχει μια σαφής προτίμηση στο ανδρικό φύλο. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρεται ότι η εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια είναι επακόλουθο άλλης ψυχικής διαταραχής όπως η κατάθλιψη, η ΔΕΠΥ και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή ψυχοπιεστικών καταστάσεων όπως οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις.
Αντιμετώπιση εξάρτησης
Η αντιμετώπιση της εξάρτησης από διαδικτυακά παιχνίδια είναι υπό συνεχιζόμενη έρευνα. Ειδικές θεραπείες δεν έχουν ακόμη ευρέως χρησιμοποιηθεί. Φαρμακευτικά έχουν δοκιμαστεί τα διεγερτικά φάρμακα, ενώ ψυχοθεραπευτικά η γνωσιακή συμπεριφορική και η οικογενειακή θεραπεία.
Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής
Όπως και με πολλά άλλα πράγματα, έτσι και με τα video games υπάρχει ο κίνδυνος εθισμού όταν υπερβούμε ορισμένα όρια στη χρήση τους. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα επαγγελματική και κοινωνική υστέρηση, οικογενειακά προβλήματα, εκπαιδευτική στασιμότητα, κ.λπ. Πιθανά αντίμετρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ορισμένες άλλες δραστηριότητες, όπως π.χ. τα επιτραπέζια παιχνίδια, το σκάκι ή ο μοντελισμός.