Τι είναι η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή

Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι μια διαταραχή με τρία πρόσωπα που ανήκει στις ψυχωτικές διαταραχές. Ο πάσχων μπορεί να συμπτώματα ψύχωσης, κατάθλιψης και μανίας. Ξεκινά συχνότερα σε νεαρή ηλικία απ’ ότι σε μεγαλύτερη και έχει συχνότητα στον πληθυσμό περίπου το 1/3 από τη συχνότητα της σχιζοφρένειας, δηλαδή ~0.3%.

Συμπτώματα σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής

Τα κριτήρια-συμπτώματα της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής βάσει του διαγνωστικού συστήματος DSM V είναι τα εξής:

Συνύπαρξη για ένα συνεχές χρονικό διάστημα καταθλιπτικού ή μανιακού επεισοδίου με τουλάχιστον δύο ψυχωτικά συμπτώματα από τα εξής:

Παραληρητικές ιδέες
Ψευδαισθήσεις
Αποδιοργανωμένος λόγος
Αποδιοργανωμένη/κατατονική συμπεριφορά

Σε κάποια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (τουλάχιστον 2 εβδομάδων ή και περισσότερο) της εξέλιξης της διαταραχής υπήρξαν ΜΟΝΟ ψυχωτικά συμπτώματα και όχι καταθλιπτικά ή μανιακά.
Συμπτώματα μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου παρόντα για το μεγαλύτερο κομμάτι της συνολικής διάρκειας της διαταραχής

Με το κριτήριο νούμερο 1 γίνεται διάκριση της σχιζοφρένειας από την σχιζοσυναισθηματική διαταραχή.

Με το κριτήριο νούμερο 2 γίνεται διαφοροποίηση της σχιζοσυναισθηματικής από τις συναισθηματικές διαταραχές, καθώς στις τελευταίες η σημειώνεται συνύπαρξη ψυχωτικών συμπτωμάτων με τα καταθλιπτικά ή/και μανιακά επεισόδια σε όλες τις φάσεις της νόσου.

Με το κριτήριο νούμερο 3 γίνεται περαιτέρω διάκριση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής από τη σχιζοφρένεια καθώς κατά τη διάρκεια της τελευταίας συμβαίνουν ενίοτε καταθλιπτικές περίοδοι (μεταψυχωτική κατάθλιψη). Η διαφορά είναι (ξανά) στη χρονική διάρκεια, δηλαδή στη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή οι περίοδοι με συμπτώματα κατάθλιψης είναι αισθητά μεγάλες και απλωμένες σε όλη την ιστορία της νόσου.

Διάγνωση σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής

Η διάγνωση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής (F25 κατά ICD10) βασίζεται τυπικά στην ύπαρξη των παραπάνω διαγνωστικών κριτηρίων και μπορεί να εκδηλωθεί είτε με ψυχωτικό είτε με συναισθηματικό επεισόδιο είτε και με συνδυασμό τους.

Στην καθημερινή κλινική πράξη οι διαφορές από την κατεξοχήν σχιζοφρένεια ή τη διπολική διαταραχή με ψυχωτικά συμπτώματα μπορεί να είναι ασαφείς. Ενδεχομένως η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και μια πιο ενδελεχής ανασκόπηση του ψυχιατρικού ιστορικού να συμβάλλουν περισσότερο στη διάγνωση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής. Η τακτική να τίθεται ψυχιατρική διάγνωση σε σύνθετες περιπτώσεις μετά από μεγάλης διάρκειας παρακολούθηση δεν είναι ασυνήθιστο, όπως δεν είναι ασυνήθιστο η διάγνωση να αλλάζει στην πορεία της ζωής αν εμφανιστούν νέα συμπτώματα.

Εντούτοις όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή (όπως και οι υπόλοιπες ψυχωτικές διαταραχές) αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου και ετερογενούς συνδρόμου, παρά μια συγκεκριμένη ασθένεια, που αποτελεί μέρος ενός πολύπλευρου φάσματος ψύχωσης. Έτσι, τα συμπτώματα που αντιμετωπίζει ο κάθε ασθενής ουσιαστικά εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από το συνδυασμό των γονιδίων που φέρει και πρέπει να σημειωθεί ότι η ψύχωση έχει αναγνωριστεί πλέον ως αποτέλεσμα πολυγονιδιακής συμμετοχής.

Η πρόγνωση της είναι καλύτερη από της σχιζοφρένειας, αλλά χειρότερη από των συναισθηματικών διαταραχών. Η επιδείνωση της φυσιολογικής λειτουργικότητας σε εργασία, οικογένεια και κοινωνική συναναστροφή μπορεί να γίνει εμφανής ειδικότερα σε προχωρημένο στάδιο της διαταραχής και σε σημείο να προκαλεί ποσοστό αναπηρίας, που δικαιολογεί το αντίστοιχο επίδομα.