Πως επηρέασε την ψυχική μας υγεία το lockdown
Κατάθλιψη και άγχος βρέθηκαν σε υψηλά επίπεδα σε πρόσφατη μελέτη στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας (lockdown) την άνοιξη του 2020. Σκέψεις αυτοκαταστροφής και πίστη σε συνωμοσιολογικές θεωρίες βρέθηκαν επίσης σε αυξημένα ποσοστά.
Η μελέτη διεξήχθη από το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και απεικονίζει με συγκεκριμένα στοιχεία την κατάσταση της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα στην πρώτη φάση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ουσιαστικά την κλινική εμπειρία, αλλά και την ανησυχία που υπήρξε εξαρχής μεταξύ των ειδικών για την αρνητική επίδραση της πανδημίας covid-19 και του lockdown στην ψυχική κατάσταση αρκετών συνανθρώπων μας.
Βασικά ευρήματα της μελέτης
Η μελέτη περιέχει αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία.
- Η κλινική κατάθλιψη ήταν παρούσα στο 9,31%
- Σοβαρή δυσφορία υπήρχε στο 8,5%
- Συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης ήταν παρόντα σε περισσότερο από 40%.
- Το 23,31% παρουσίασε υποτροπή κατάθλιψης
- 8,96% των περιπτώσεων χωρίς προηγούμενο ιστορικό, εκδήλωσαν πρώτο καταθλιπτικό επεισόδιο σε αυτή την περίοδο
- Η πίστη στις θεωρίες συνωμοσίας ήταν ευρέως διαδεδομένη, με, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον τις μισές περιπτώσεις (50%) να δέχονται διάφορες παρανοήσεις.
- Η πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας φαίνεται να σχετίζεται με το distress και την κατάθλιψη ως μηχανισμός άμυνας απέναντι τους.
Άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία της έρευνας αποτελούν :
Ανευρίσκεται βελτίωση του άγχους σε ένα μικρό ποσοστό του δείγματος.
Αυτό είχε ήδη διαφανεί από την κλινική εμπειρία τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Λιγότερες συγκρούσεις και καλύτερη ποιότητα σχέσεων στην οικογένεια σχετίζονται απρόσμενα με υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και αυτοκτονικών σκέψεων. Αυτό φαίνεται να σχετίζεται με την ύπαρξη μεγαλύτερου φόβου για πιθανή απώλεια, αλλά και μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης για την προστασία των δικών μας ανθρώπων.
Παρακάτω ο σύνδεσμος για τη σχετική έρευνα με επικεφαλή τον καθηγητή Ψυχιατρικής Κωνσταντίνο Φουντουλάκη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Affective Disorders
Self-reported changes in anxiety, depression and suicidality during the COVID-19 lockdown in Greece
Τα lockdown αν και υπό τις παρούσες συνθήκες φαίνεται να είναι τα καταλληλότερα μέτρα αντιμετώπισης μιας πανδημίας, έχουν συνέπειες σε πολλά επίπεδα. Για αυτό το λόγο, εκτός από την ανάγκη ύπαρξης στιβαρών συστημάτων υγείας, τίθεται το ερώτημα αν η πρόληψη θα μπορούσε να γίνει στόχος της επιστημονικής κοινότητας μακροπρόθεσμα.
Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής