Γιατί Θεραπεία κατάθλιψης χωρίς φάρμακα
Η χρήση άλλων τρόπων αντιμετώπισης της κατάθλιψης καθίσταται συχνά μια αναγκαία επιλογή όταν τα φάρμακα δεν προσφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα ή επιφέρουν παρενέργειες. Γενικά το ποσοστό που οι υπάρχουσες φαρμακευτικές θεραπείες δίνουν μη ικανοποιητικά ή και καθόλου αποτελέσματα στη θεραπεία της κατάθλιψης κυμαίνεται μεταξύ 30-50%. Το rTMS είναι μια σχετικά νέα εναλλακτική θεραπεία για την κατάθλιψη χωρίς ανάγκη ταυτόχρονης λήψης φαρμάκων.
Πώς βοηθάει στην κατάθλιψη
Η θεραπεία κατάθλιψης με rTMS βασίζεται στην τροποποίηση της νευρικής δραστηριότητας περιοχών του εγκεφάλου προς όφελος του ασθενή μέσω ενός ειδικού μηχανήματος που παράγει μαγνητικό πεδίο. Με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, τα επαναλαμβανόμενα μαγνητικά πεδία που παράγονται, ενισχύουν την ηλεκτρική δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με την κατάθλιψη, με βασικότερο εκπρόσωπο τον προμετωπιαίο λοβό. Η διαδικασία αυτή όταν επιτελεστεί για ένα επαρκές χρονικό διάστημα που συνήθως προσδιορίζεται σε 4-7 εβδομάδες περίπου, έχει φανεί ότι προσφέρει σημαντικά ποσοστά βελτίωσης στην κατάθλιψη.
Σε ποιους τύπους κατάθλιψης χρησιμοποιείται
Η κατάθλιψη αποτελεί εγκεκριμένη ένδειξη για την εφαρμογή του Επαναλαμβανόμενου Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού (rTMS) τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική (FDA 2007).
Υπάρχουν διάφοροι τύποι κατάθλιψης. Η βασικότερη και ισχυρότερη ένδειξη της τεχνικής rTMS είναι η ανθεκτική κατάθλιψη. Ανθεκτική ονομάζεται η κατάθλιψη στην οποία δεν επιτυγχάνεται επαρκής ύφεση της συμπτωματολογίας μετά από περισσότερες από δύο φαρμακευτικές προσπάθειες.
Οι συστάσεις της Αμερικανικής Clinical TMS Society για τη χρήση της μεθόδου rTMS αφορούν τις εξής μορφές κατάθλιψης.
- βαρύ μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο,
- υποτροπιάζουσα κατάθλιψη,
- ανθεκτική κατάθλιψη σε φάρμακα
Άλλες ενδείξεις για το rTMS είναι η διπολική κατάθλιψη δηλαδή η καταθλιπτική φάση στη διπολική διαταραχή, η επιλόχεια κατάθλιψη, η κατάθλιψη με άγχος κ.α. Η ασφάλεια της μεθόδου την έχει καταστήσει μάλιστα και υποψήφια θεραπεία για την κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη.
rTMS αποτελέσματα στην κατάθλιψη
Η θεραπεία κατάθλιψης χωρίς φάρμακα rTMS είναι αναμφισβήτητη και επιστημονικά τεκμηριωμένη. Τα αποτελέσματα των μελετών για την κατάθλιψη είναι σημαντικά (~ως και 60%) τόσο ως προς την πλήρη ύφεση του καταθλιπτικού επεισοδίου όσο και στην ανταπόκριση στη θεραπεία. Τα στοιχεία αυτά αφορούν εκείνους τους ασθενείς που εμφανίζουν ανθεκτικότητα στη φαρμακευτική αγωγή. Αυτό σημαίνει με απλά λόγια ότι το rTMS συμβάλλει σε αξιόλογο βαθμό στη θεραπεία της κατάθλιψης σε περισσότερους ανθρώπους απ’ ότι θα μπορούσαν να επιτύχουν μόνες τους οι πιο παραδοσιακές μέθοδοι (αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή/και ψυχοθεραπεία).
Η διάρκεια του αποτελέσματος εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως η φύση και η βαρύτητα της διαταραχής, ο αριθμός των καταθλιπτικών επεισοδίων, διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, η ανταπόκριση του κάθε ασθενή σε βιολογικές θεραπείες κ.α.
Εφαρμογή rTMS στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης
- α) Η θεραπεία κατάθλιψης χωρίς φάρμακα rTMS συνιστάται ως άμεση και βασική θεραπεία για την ύφεση ή βελτίωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης.
- β) Η θεραπεία κατάθλιψης χωρίς φάρμακα rTMS μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία συνέχισης ή συντήρησης για ασθενείς που έχουν επωφεληθεί από προηγούμενο κύκλο θεραπείας.
- γ) Η θεραπεία rTMS συνιστάται να επαναλαμβάνεται σε ασθενείς που έχουν επωφεληθεί από προηγούμενη εφαρμογή της και εμφανίζουν υποτροπή.
- δ) Η θεραπεια rTMS μπορεί να εφαρμοστεί είτε αυτόνομα είτε συγχρόνως με τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών ή άλλων φαρμάκων.
Ο Επαναληπτικός Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός είναι μια σημαντική εναλλακτική θεραπεία κατάθλιψης που υιοθετεί μια ασφαλή ανώδυνη διαδικασία με πλεονέκτημα την αποφυγή των ανεπιθύμητων ενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής.
Επίσης εκτεταμένη ενημέρωση για τη μέθοδο rTMS, το φάσμα των εφαρμογών της και άλλες σχετικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο Smart CNS Center.
Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής