Εποχική Κατάθλιψη

Τι είναι η Εποχική Κατάθλιψη

Κατά την έλευση του χειμώνα, όπου η μέρα μικραίνει και το τοπίο γίνεται σκοτεινό συχνά πιάνουμε τον εαυτό μας να αισθανόμαστε μια ήπια μελαγχολία ή κουραζόμαστε πιο εύκολα (“winter blues”). Για ένα μέρος των ανθρώπων όμως, δεν αποτελεί απλώς μια «φάση», καθώς εκδηλώνουν μια παθολογική κατάσταση που ονομάζεται Εποχική Κατάθλιψη – Seasonal Affective Disorder (SAD).

Η SAD αποτελεί μορφή κατάθλιψης στην οποία η έναρξη των καταθλιπτικών συμπτωμάτων συνδέεται με την εναλλαγή των εποχών και τις μεταβολές του ηλιακού φωτός. Ιδιαιτέρως, το τέλος του φθινοπώρου – η αρχή του χειμώνα φαίνεται να είναι η κύρια περίοδος που εμφανίζεται η συγκεκριμένη διαταραχή και παρατηρείται ύφεση την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Αίτια εποχικής κατάθλιψης

Τα αίτια της εποχικής κατάθλιψης παραμένουν άγνωστα. Εντούτοις, έχουν βρεθεί κάποιες βιολογικές ενδείξεις: δυσλειτουργία στη νευροδιαβίβαση της σεροτονίνης, η οποία ως γνωστόν εμπλέκεται στη ρύθμιση της διάθεσης και αυξημένη παραγωγή μελατονίνης, μιας ορμόνης που εκλύεται όταν πέφτει το σκοτάδι και προωθεί την έλευση του ύπνου. Ο συνδυασμός των παραπάνω διαταράσσει τους κιρκάδιους ρυθμούς και την προσαρμογή του ατόμου στις αλλαγές του φωτός και των εποχών. Τέλος, η μειωμένη παραγωγή βιταμίνης D, που παρατηρείται σε άτομα με εποχιακή κατάθλιψη μπορεί να σχετίζεται με καταθλιπτικά συμπτώματα.

Συμπτώματα εποχικής κατάθλιψης

Τα συμπτώματα για την εμφάνιση εποχικής κατάθλιψης τον χειμώνα συμπεριλαμβάνουν: χαμηλή ενέργεια, υπερυπνία, υπερκατανάλωση τροφής, αύξηση βάρους, έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες, κοινωνική απόσυρση. Ενώ, για την εμφάνιση εποχιακής κατάθλιψης τους θερινούς μήνες, η οποία είναι πιο σπάνια, συμπεριλαμβάνονται: μείωση της όρεξης και απώλεια βάρους, αυπνία, άγχος, ανησυχία, αναστάτωση (agitation), ως και επεισόδια βίαιης συμπεριφοράς.

Διάγνωση εποχικής κατάθλιψης

Για τη συγκεκριμένη διάγνωση πρέπει να έχουν εμφανιστεί καταθλιπτικά επεισόδια με εποχικό μοτίβο για τουλάχιστον δύο χρόνια και τα οποία να υπερτερούν σε αριθμό των μη εποχικών καταθλιπτικών επεισοδίων αν αυτά υπάρχουν κατά τη διάρκεια της ζωής. Σε αυξημένο κίνδυνο φαίνεται να βρίσκονται οι νέοι, οι γυναίκες, οι κάτοικοι χωρών που έχουν μεγάλη απόσταση από τον ισημερινό και όσοι έχουν ιστορικό κατάθλιψης ή διπολικής διαταραχής.

Αντιμετώπιση εποχικής κατάθλιψης

1. Λήψη αντικαταθλιπτικής αγωγής: Η κλασική θεραπευτική προσέγγιση με αποτελεσματικότητα σε πολλούς όχι όμως σε όλους.
2. Φωτοθεραπεία: Αφορά την έκθεση σε τεχνητό έντονο φως, το οποίο μοιάζει με το ηλιακό φως με σκοπό να αντικατασταθεί η χαμένη έκθεση σε αυτό, οδηγώντας στην αποκατάσταση των κιρκάδιων κύκλων.
3. Βιταμίνη D: Καθώς οι ασθενείς με εποχική κατάθλιψη εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, τους δίδονται συμπληρώματα, τα οποία είναι χρήσιμα, αλλά έως σήμερα δεν θεωρούνται επαρκή θεραπεία για την Εποχική Κατάθλιψη.
4. Ψυχοθεραπεία: Όπως και σε πολλές άλλες διαταραχές η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία έχει σημαντική συμβολή, λειτουργώντας μάλιστα πολλές φορές προληπτικά στις υποτροπές.

Στο Smart CNS Center εφαρμόζεται η φωτοθεραπεία για τη θεραπεία της εποχικής κατάθλιψης και άλλων διαταραχών. Ενημερωθείτε για τη νέα αυτή δυνατότητα.

Πηγές:

Melrose, S. (2015). Seasonal affective disorder: an overview of assessment and treatment approaches. Depression research and treatment, 2015.

Nimh.nih.gov. 2020. NIMH » Seasonal Affective Disorder. [online]

Ντουρακοπούλου Σαββίνα Ψυχολόγος

Επιμέλεια : Σπύρος Καλημέρης Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής