Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.
“Δεν είναι τα πράγματα που ταράζουν τους ανθρώπους αλλά οι δοξασίες των ανθρώπων για τα πράγματα”
Επίκτητος ( 50 μ.Χ.-120 μ.Χ , Στωικός φιλόσοφος)
Το συγκεκριμένο απόφθεγμα του Επικτήτου αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις άξονες της στωικής φιλοσοφίας και προδιαγράφει μια επιστημολογική προσέγγιση στη σχέση μεταξύ αντικειμενικής πραγματικότητας και υποκειμενικής αντίληψης.
Ο Επίκτητος διακρίνει εδώ μεταξύ των πραγμάτων καθαυτών (τα πράγματα) και των γνωστικών κατασκευασμάτων που διαμορφώνουμε γύρω από αυτά (τα δόγματα/δοξασίες).
Η βασική αρχή της γνωσιακής θεραπείας
Η στωική θεωρία περί των “παραστάσεων” (φαντασίες) υποδηλώνει ότι η ψυχική ταραχή δεν προκύπτει από τα εξωτερικά γεγονότα per se, αλλά από την ερμηνευτική διαμεσολάβηση που επιβάλλει το υποκείμενο. Αυτό συνιστά μια πρωτοσυστηματική θεώρηση της γνωστικής διαμεσολάβησης, η οποία θα επανεμφανιστεί στη σύγχρονη γνωστική ψυχολογία μέσω του μοντέλου της γνωσιακής θεραπείας του Aaron Beck και του μοντέλου ABC του Albert Ellis.