Η διάκριση των σοβαρών ψυχικών διαταραχών μπορεί να μπερδεύει
Διπολική διαταραχή και σχιζοφρένεια θεωρούνται από πολλούς οι δύο πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Η διαφοροποίηση της διπολικής διαταραχής από τη σχιζοφρένεια μπορεί να είναι δύσκολη λόγω ορισμένων επικαλυπτόμενων συμπτωμάτων, αλλά αρκετά βασικά χαρακτηριστικά και διαγνωστικά κριτήρια βοηθούν στη διάκριση μεταξύ των δύο. Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή αποτελεί επίσης μια σοβαρή κατάσταση οι διαφορές της οποίας από τις προηγούμενες δεν είναι εύκολα ευδιάκριτες από τους περισσότερους. Ακολουθεί μια απλουστευμένη διευκρινιστική ελπίζουμε παρουσίαση :
Διπολική διαταραχή
Ορισμός: Διαταραχή της διάθεσης που χαρακτηρίζεται από σημαντικές διακυμάνσεις της διάθεσης, μεταξύ δύο «πόλων» : της μανίας/υπομανίας και της κατάθλιψης.
Συμπτώματα
Μανιακό επεισόδιο:
- Ανεβασμένη ή ευερέθιστη διάθεση.
- Αυξημένη ενέργεια και δραστηριότητα
- Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
- Μεγαλομανία ή διογκωμένη αυτοεκτίμηση
- Υπερβολική ομιλητικότητα (λογοδιάρροια)
- Ασυνάρτητες σκέψεις που τρέχουν
- Παρορμητικότητα και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά
Καταθλιπτικό επεισόδιο:
- Καταθλιπτική διάθεση
- Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης
- Αλλαγές στην όρεξη ή το βάρος
- Αϋπνία ή υπερυπνία
- Κόπωση
- Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Αυτοκτονικές σκέψεις
Έναρξη: Συνήθως εμφανίζεται στην εφηβεία ή στις αρχές της ενήλικης ζωής.
Διάρκεια: χρόνια επεισοδιακή πορεία με περιόδους φυσιολογικής διάθεσης ενδιάμεσα.
Ψυχωτικά χαρακτηριστικά: Μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια σοβαρών μανιακών ή καταθλιπτικών επεισοδίων, αλλά δεν αποτελούν κύριο χαρακτηριστικό.
Θεραπεία: σταθεροποιητές διάθεσης, αντιψυχωτικά, αντικαταθλιπτικά φάρμακα (με προσοχή), ψυχοθεραπεία όπου είναι εφικτό.
Περισσότερα και αναλυτικότερα για την πάθηση στο σύνδεσμο που ακολουθεί.
Σχιζοφρένεια
Ορισμός: Χρόνια και σοβαρή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει την επαφή με την πραγματικότητα, τις διαδικασίες σκέψης, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά, οδηγώντας σε μειωμένη λειτουργικότητα.
Συμπτώματα:
- Ψευδαισθήσεις
- Παραληρητικές ιδέες
- Αποδιοργανωμένη σκέψη και ομιλία
- Αμβλύ ή επίπεδο συναίσθημα
- Ανηδονία (απώλεια ευχαρίστησης)
- Αλογία (φτώχεια του λόγου)
- Απάθεια (έλλειψη κινήτρων)
- Κοινωνική απόσυρση
- Διαταραχή της προσοχής
- Προβλήματα μνήμης
- Εκτελεστική δυσλειτουργία
Έναρξη: Συνήθως εκδηλώνεται στα τέλη της εφηβείας έως την πρώιμη ενηλικίωση, συχνά νωρίτερα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.
Διάρκεια: Τα συμπτώματα είναι συνήθως χρόνια και επίμονα, αν και η σοβαρότητά τους μπορεί να κυμαίνεται.
Ψυχωτικά χαρακτηριστικά: Βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής, παρόντα τις περισσότερες φορές.
Θεραπεία: αντιψυχωτικά, ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις, ψυχοθεραπεία όπου είναι εφικτό.
Περισσότερα και αναλυτικότερα για την πάθηση στο σύνδεσμο που ακολουθεί.
Βασικές διαφορές
Μεταπτώσεις της διάθεσης:
- Διπολική διαταραχή: Προφανείς εναλλαγές της διάθεσης με διακριτά μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια.
- Σχιζοφρένεια: Δεν υπάρχουν συχνές αλλαγές στη διάθεση ή δεν είναι τόσο εμφανείς, έντονες ή κυκλικές.
Ψυχωτικά συμπτώματα:
- Διπολική διαταραχή: Ψυχωτικά συμπτώματα εμφανίζονται σε ένα ποσοστό των ασθενών και μόνο κατά τη διάρκεια σοβαρών επεισοδίων διάθεσης.
- Σχιζοφρένεια: Τα ψυχωτικά συμπτώματα αποτελούν κεντρικό και επίμονο διαγνωστικό χαρακτηριστικό.
Γνωστικές διαταραχές :
- Μνήμη εργασίας (ενεργός)
- Σημασιολογική μνήμη
- Προσοχή
- Συγκέντρωση
- Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
- Διπολική διαταραχή: Λιγότερα, ασθενέστερα από ό,τι στη σχιζοφρένεια και περισσότερα στις βαρύτερες περιπτώσεις.
- Σχιζοφρένεια: Σημαντικά και επίμονα γνωστικά ελλείμματα είναι κοινά στην πλειοψηφία των ασθενών.
Πορεία της νόσου:
- Διπολική διαταραχή: Τυπικά επεισοδιακή με περιόδους ύφεσης.
- Σχιζοφρένεια: Χρόνια και συνεχής με κυμαινόμενη σοβαρότητα.
Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή
Αν πολλοί δυσκολεύονται να διαχωρίσουν διπολική διαταραχή και σχιζοφρένεια, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή μπερδεύει ακόμη περισσότερο καθώς περιλαμβάνει συμπτώματα και από τις δύο αυτές διαταραχές. Μέρος της επιστημονικής κοινότητας θεωρεί ότι δεν αποτελεί ξεχωριστή διαταραχή, αλλά μέρος του φάσματος των ψυχώσεων στο οποίο το ποια συμπτώματα θα εκδηλωθούν τελικά οφείλεται στους άπειρους συνδυασμούς των πολλαπλών γονιδίων που εμπλέκονται σε αυτές.
Όσο πιο απλά γίνεται, η διαγνωση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής και όχι των άλλων επιλέγεται όταν στο ιστορικό μπορούν να επιβεβαιωθούν όλα τα παρακάτω :
- Συνύπαρξη ψυχωτικών και ισχυρών συμπτωμάτων διάθεσης, καταθλιπτικών ή μανιακών για σημαντικά συνεχή διαστήματα
- Ύπαρξη μόνο ψυχωτικών συμπτωμάτων για μια χρονική περίοδο τουλάχιστον 2 εβδομάδων
- Τα συμπτώματα που πληρούν τα κριτήρια για ένα μείζον επεισόδιο διάθεσης είναι παρόντα για το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής διάρκειας τόσο του ενεργού όσο και του υπολειπόμενου τμήματος της νόσου.
Περισσότερα και αναλυτικότερα για την πάθηση στο σύνδεσμο που ακολουθεί.
Μια συνολική και εμπεριστατωμένη παρουσίαση των ψυχωτικών διαταραχών στο σύνδεσμο που ακολουθεί.
Συμπέρασμα
Ενώ η διπολική διαταραχή και η σχιζοφρένεια μπορεί να έχουν επικαλυπτόμενα συμπτώματα, ιδίως στο πεδίο της ψύχωσης, πρόκειται για διακριτές καταστάσεις με διαφορετικά πρωτογενή χαρακτηριστικά, πορεία της νόσου και στρατηγικές θεραπείας. Η διπολική διαταραχή είναι πρωτίστως μια διαταραχή της διάθεσης με επεισοδιακές εναλλαγές της διάθεσης, ενώ η σχιζοφρένεια είναι μια ψυχωτική διαταραχή με χρόνιες γνωστικές και λειτουργικές διαταραχές. Η ακριβής διάγνωση και η προσαρμοσμένη θεραπεία έχει σημασία για τον ειδικό για την αποτελεσματική διαχείριση κάθε διαταραχής.